Giá trị của giá

(Ẩm Thực Bốn Mùa) – Giá có lẽ là loại rau mầm được sử dụng làm món ăn, bài thuốc lâu đời nhất. Giá được làm chủ yếu từ đậu xanh, nhưng cũng có người làm giá bằng đậu đen, đậu nành, đậu đỏ.

Món giá sống có công dụng nhuận tràng, món ăn kèm giá sống rất phong phú

Bài thuốc đơn giản nhất, hiệu nghiệm nhất từ giá mà dân gian thường dùng là trị khan tiếng, viêm họng. Người bệnh chỉ cần trụng giá, ngậm và nhai dần, nuốt cả nước lẫn xác. Chất kháng viêm trong giá sẽ khiến người bị khan tiếng, viêm họng thấy dịu ngay. Ăn và nuốt nước giá trong vòng ba ngày, bệnh tình sẽ thuyên giảm, giọng nói “véo von” trở lại.

Giá còn được nhiều người dùng để nấu nước uống khi “nóng trong người”. Do là cây mầm nên giá chứa nhiều chất tăng trưởng, vitamin E, vitamin nhóm B, C… Đây là những chất quý giá với phụ nữ trong giai đoạn mãn kinh, tiền mãn kinh. Vitamin E trong giá còn có công dụng cải thiện làn da, ngăn ngừa rụng tóc… Vitamin E tan trong dầu, vì thế nên dùng các món xào với dầu như giá xào tỏi, giá hẹ xào huyết, canh chua tôm giá, bạc hà, bánh xèo… Đây là món ít năng lượng lại chứa nhiều chất xơ nên phù hợp với những ai vừa muốn giảm cân vừa muốn đẹp da.

Món giá sống có công dụng nhuận tràng, món ăn kèm giá sống rất phong phú như: hủ tíu ăn với giá hẹ, phở miền Nam (phở Bắc không ăn giá), bún thịt nướng, bún bò xào, bún bò v.v…

Thời gian gần đây, có nhiều người dùng giá để chữa bệnh lại than phiền không công hiệu như xưa. Có lẽ do công đoạn làm giá bị rút ngắn và giá được “tắm” nhiều thuốc tăng trưởng. Muốn vậy, hãy tự ủ giá. Người ta có thể ủ giá bằng vỉ tre, trên đổ tro trấu, hoặc mùn cưa, hoặc cát, trên cùng là lớp đậu, có thể làm ba lớp. Có người còn dùng chõ xôi để làm giá. Nói chung làm giá không khó, vì chỉ cần thỏa điều kiện: đủ nước (ngày tưới ba lần), để đủ độ ẩm, và để trong bóng tối (ra sáng giá không trắng).

Tuy sinh ra từ đậu, nhưng giá chứa lượng vitamin gấp hàng chục lần đậu, ví dụ như vitamin nhóm B của giá nhiều gấp 30 lần hạt đậu. Giá làm từ đậu nào mang “bản chất” của đậu đó. Giá làm từ đậu xanh có công dụng giải độc, kháng viêm. Giá làm từ đậu nành không có chức năng giải nhiệt như đậu xanh nhưng bù lại có nhiều vitamin E hơn, chống lão hóa mạnh hơn. Giá làm từ đậu đen giúp thanh nhiệt cơ thể.

Giá đậu xanh được “ưu ái” sử dụng nhiều hơn các loại khác vì thơm và không có vị nhằn nhặn như giá làm từ đậu đen, đậu nành.