Vape có an toàn hơn hút thuốc lá không?

Vape thường được xem như là một cách thay thế an toàn giúp mọi người cai được việc hút thuốc lá. Nó cũng tương đối mới đối với thị trường Việt Nam trong một thập kỷ qua và một phần là do ý thức cộng đồng về vấn đề hút thuốc. Có rất nhiều điều mà mọi người và thậm chí người hút thuốc không hiểu về nó. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ so sánh một vài khía cạnh khác nhau của hai thói quen vape và hút thuốc lá để giúp mọi người hiểu rõ hơn về sự khác nhau và giống nhau, vape có an toàn hơn hút thuốc lá hay không.

Khói thuốc lá

Khói thuốc lá cấu tạo từ một hỗn hợp khí và bụi. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), trong khói thuốc có hơn khoảng 4.000 chất hóa học, ít nhất 70 trong số đó đã được chứng minh là các chất gây ung thư . Gồm những chất như nicotin, mônôxít cacbon, hắc ín và benzen, fomanđêhít, amoniac, axeton, asen, xyanua hiđrô. Khi các hóa chất này xâm nhập vào cơ thể, chúng sẽ ảnh hưởng đến mọi cơ quan mà chúng tiếp xúc và một số cơ quan mà chúng thậm chí không tiếp xúc trực tiếp.

Đó là một thực tế được biết rằng hút thuốc lá có thể gây ra tất cả các loại bệnh tật, từ các vấn đề sức khoẻ nhỏ như ho đến các biến chứng rối loạn chết người như ung thư phổi và bệnh tim. Trên thực tế, hút thuốc lá là nguyên nhân gây tử vong lớn nhất trên thế giới. Theo American Cancer Society, hút thuốc giết chết khoảng sáu triệu người trên thế giới mỗi năm, với ít nhất 30% số tử vong do ung thư và các bệnh nguy hiểm khác do hút thuốc lá.

Cơ quan Quốc tế Nghiên cứu về Ung thư (International Agency for Research on Cancer – IARC) trực thuộc Tổ chức Y tế Quốc tế (WHO) đã xếp khói thuốc vào các chất gây ung thư bậc 1. Trong nhóm này xếp những chất mà chỉ cần khối lượng nhỏ cũng có thể gây ung thư, không có hạn mức, nghĩa là hoàn toàn có hại cho mình và cho người khác, dù chỉ là một khối lượng nhỏ.

Tác hại cũng xảy đến cho những người không hút thuốc chung quanh, phải hút thuốc thụ động, là hình thức hít khói thuốc từ không khí, mà không trực tiếp hút thuốc lá hoặc thuốc lào và cũng bị tác hại gián tiếp dẫn đến những nguy cơ về bệnh như ung thư phổi. Tổ chức Y tế Thế giới khuyến cáo: Không có ngưỡng an toàn cho việc hút thuốc thụ động.

Thuốc lá điện tử

Được biết với tên thuốc lá điện tử (e-cigarette), hoặc đơn giản hơn là vape – được mô phỏng hình dạng và chức năng của thuốc lá thông thường. Thuốc lá điện tử không tạo khói độc hại và khó chịu như thuốc lá thông thường mà tạo luồng hơi có mùi vị và cảm giác giống như thuốc lá thật. Nó là một thiết bị không cần đốt cháy khi hút, sản phẩm này được nghiên cứu và sản xuất theo công nghệ vi điện tử và công nghệ phun sương tiên tiến. Khói này là khói hơi nước nên an toàn và không gây hại như khói của thuốc lá thường. Dung dịch nicotine được chiết xuất từ cây thuốc lá và được thanh lọc nên độ an toàn cao đối với sức khỏe.

Tuy nhiên, nhiều người nghĩ nicotine là nguyên nhân chính gây là ung thư. Trong một cuộc phỏng vấn hiếm hoi trên đài CNBC, chủ nhiệm mới của FDA Scott Gottlieb đã có những phát ngôn rất tích cực về thuốc lá điện tử. Khi được hỏi thuốc lá điện tử có phải là một thay thế an toàn và lành mạnh hơn thuốc lá thường không. Gottlieb đã trả lời điều tất cả các cộng đồng vaping đã biết từ lâu rồi: “Nicotine không gây ảnh hưởng gì quá nhiều. Tác hại đến từ những chất gây ung thư khi đốt cháy thuốc lá.”

Cho đến nay, không có bất kỳ nghiên cứu khoa học nào có thể đưa ra bằng chứng chắc chắn cho thấy vape có thể có những hậu quả đe dọa đến mạng sống con người như hút thuốc lá. Theo một báo cáo do Bộ Y tế Anh tài trợ và được công bố bởi Public Health England – một nhóm các nhà khoa học có uy tín, các nhà nghiên cứu và các chuyên gia y tế công cộng cho biết vape an toàn gấp 95% so với thuốc lá thường. Báo cáo này cũng đã công nhận tiềm năng của họ như là một cách tiếp cận khả thi để cai việc hút thuốc lá.

Nghiên cứu duy nhất được xuất bản trên Tạp chí Y học New England vào đầu năm 2015 đã gây chú ý về việc vẽ ra một bức tranh đáng sợ về vape. Nghiên cứu cho thấy khi một người hút thuốc lá điện tử ở nhiệt độ cao, một chất gọi là Formaldehyde – là một chất gây ung thư được biết đến thực sự là một sản phẩm phân hủy của propylene glycol – có thể được sinh ra trong quá trình tạo luồng hơi và được người hút hít vào. Tuy nhiên, nghiên cứu tương tự cũng cho thấy khi vape được thực hiện ở nhiệt độ cao vừa phải, hoàn toàn không tìm thấy dấu vết của Formaldehyde. Hơn nửa, không ai muốn thưởng thức vị cháy khét hoặc dư vị của tinh dầu khi vape ở nhiệt độ cao một cách quá mức.

Kết luận

Rõ ràng thuốc lá điện tử chiếm ưu thế hơn so với thuốc lá thường trong hầu hết mọi khía cạnh. Chúng ta sẽ phải đợi thêm vài năm nửa để biết được ảnh hưởng lâu dài thực sự của vaping. Như đã dẫn chứng, không có đủ dữ liệu về những ảnh hưởng lâu dài của vaping. Hy vọng rằng nhiều nghiên cứu và báo cáo được cung cấp sẽ giúp mọi người hiểu đúng hơn về ảnh hưởng của vaping đến cơ thể của chúng ta. Hơn nữa, hầu hết tinh dầu (e-juice) điện tử có chứa một số phần trăm nicotin, có thể nguy hiểm nếu ăn vào. Vì vậy, luôn luôn giữ các dụng cụ và nguyên liệu vaping tránh xa khỏi tầm tay trẻ em và vật nuôi.